TALOAK

Euskal jatorriko jakia da, arto irinez egindako ogi zapal borobildua.

Taloaren sorrera:

 Amerika aurkitzean artoa ekarri zuten handik, eta hura landatzen hasi ziren. Urte batzuk beharko ziren landaketa hedatzeko, eta askoz gehiago haren irina ogia edo opilak egiteko erabiltzeko.    
  

Fruitu horrek herrian zegoen behar handia bete zuen, eta poliki-poliki alea ganadua elikatzeko erabiltzen hasi ziren, irinak artatxiki-ogiaren tokia hartu zuen, eta horrenbestez gosearen arazoa leundu egin zen.

Artoa kontsumitzeko bi era izan dira Euskal Herrian: artoa esaten zaion ogi modukoa eta taloa. Artoa deritzon ogia egiteko ura eta artoa erabiltzen dira, hartzigarririk ez, eta labean egosten da. Taloak osagai berberak ditu, baina ogi mehea da.

Baserri askotan katilukada esne arto edo taloarekin izaten zen eguneroko afaria. Artoa edo taloa bigun-bigun gelditzen zen esnetan bustita.

Gure aitona-amonen arabera, afaritan bazkarian gelditutakoak jaten zituzten, edo taloa (artoa ogi mehe-mehe eginda) sardina zaharrekin, hirugiharrarekin edo besterik gabe esne berotan eta azukrearekin.

Baserrietan arto-ogi asko jaten dute oraindik ere. Ogi edo opil horiek bi motakoak izaten dira: batzuk labean egosten dituzte, ogia bezala, eta artoa esaten diete; besteak, berriz, meheagoak dira eta sukaldeko su gainean egiten dira, burdinazko pala zirkularren gainean, eta horiek taloak dira.


Taloa nola egin

• Osagaiak: 350gr artirina, 250ml ura eta gatz piska bau
• Prestaketa:Jarri artirina ontzi zabal batean, artirina baztertuz erdian zulo bat egin eta erantsi pixkanaka ur beroa, gatz pittin batekin. Erantsi ura, irinak eskatu bitartean. Landu eskuekin.

          Atera esku-pilota tamainako bolak eta kolpatu, pixkanaka, talo biribil eta fin-fina bihurtu arte.   Zartatzen bada, lasai: landu gehiago. Gorritu taloa alderdi bietatik, tolestu aurretik, ipini bertan txorizo egosia, gazta guria, antxoa gaziak, eztia, txistorra, txokolatea, hirugiarra ...

ON EGIN!

• TALOA